احمد بن محمد حیمیحَیمی، احمد بن محمد، ملقب به شهاب الدین، ادیب، شاعر، خطیب، فقیه و قاضی یمنی در قرن دوازدهم می باشد. ۱ - نسب احمدبن محمد حیمیوی به حیمی، بخشی از کوْکبان یمن، منسوب بود. [۱]
اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۲، ستون ۵۳۳، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۵ـ۶.
او در ۱۰۷۳ در شِبام، شهری در دامنه کوه کوکبان، به دنیا آمد و در همان‌جا پرورش یافت؛ از این رو، شبامی و کوکبانی نیز خوانده شده است. از او به سبب زیدی مذهب بودنش، با نام زیدی نیز یاد شده است. [۲]
اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۱، ستون ۹۰، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۳ـ۴.
[۳]
اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، ستون ۱۷۳، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۵ـ۶.
[۴]
محمد زباره یمنی، نشر العرف لنبلاء الیمن بعد الالف الی سنة ۱۳۵۷ هجریة، ج۱، ص۲۵۲، ج ۱، (قاهره) ۱۳۵۹.
سلسله نسب حیمی به نشوان حِمْیری می‌رسد. [۵]
محمد زباره یمنی، نشر العرف لنبلاء الیمن بعد الالف الی سنة ۱۳۵۷ هجریة، ج۱، ص۲۵۲، ج ۱، (قاهره) ۱۳۵۹.
وی در خانواده‌ای عالم رشد یافت. [۶]
حسین عمری، مصادر التراث الیمنی فی المتحف البریطانی، ج۱، ص۱۱۲، دمشق ۱۴۰۰/۱۹۸۰.
پدرش قاضی و شاعر، و جدش، حسن بن احمد، قاضی و کاتب و ادیب بود. [۷]
یوسف بن یحیی حسنی صنعانی، نَسمَة السَّحَر بذکر مَن تشیع و شَعر، ج۱، ص۵۵۶، چاپ کامل سلمان جبّوری، بیروت ۱۴۲۰/۱۹۹۹.
[۸]
یوسف بن یحیی حسنی صنعانی، نَسمَة السَّحَر بذکر مَن تشیع و شَعر، ج ۳، ص ۸۴، چاپ کامل سلمان جبّوری، بیروت ۱۴۲۰/۱۹۹۹.
زِرِکلی، [۹]
خیر الدین زرکلی، الاعلام، ج۱، ص۲۴۲، بیروت ۱۹۸۰.
با توجه به شهرت جدش، او را ابن حیمی ذکر کرده است.
حیمی علوم گوناگون را نزد پدر و دیگر دانشمندان شبام و کوکبان، مانند حسین بن حسن عَوّامی و احمد بن ناصر مِخْلافی، فرا گرفت. [۱۰]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، ص۲۳۷، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
[۱۱]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۲، ص۱۷۱، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
[۱۲]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۲، ص۲۹۶، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
[۱۳]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، ص۳۰۷، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
[۱۴]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر ، ج۲، ص۱۴۹ـ ۱۵۰، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲. ( برای اساتید دیگرش)
[۱۵]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۲، ص۲۱۲، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲. (برای اساتید دیگرش)
۲ - حیمی در میدان خطابهاو خوش اخلاق و باوقار بود و از یاران خاص المنصور حسین بن متوکل، از امامان زیدی یمن، به شمار می‌رفت. وی خطیبی توانا بود و در به کارگیری صنایع بدیعی در خطبه‌ها مهارت داشت. [۱۶]
یوسف بن یحیی حسنی صنعانی، نَسمَة السَّحَر بذکر مَن تشیع و شَعر، ج۱، ص۲۹۱، چاپ کامل سلمان جبّوری، بیروت ۱۴۲۰/۱۹۹۹.
[۱۷]
محمد زباره یمنی، نشر العرف لنبلاء الیمن بعد الالف الی سنة ۱۳۵۷ هجریة، ج۱، ص۲۵۳ـ۲۵۴، ج ۱، (قاهره) ۱۳۵۹.
حیمی پیش از خلافت حسین بن متوکل، خطیبِ جهادش بود و در زمان حسین بن عبدالقادر، امیر کوکبان (متوفی ۱۱۱۲)، خطیبِ مسجد جامع شبام شد و تا زمان غلبه مهدی، صاحب المواهب محمد بن احمد (متوفی ۱۱۳۰)، بر ملوک یمن، در مَسند خطابه آن‌جا باقی ماند. در ۱۱۴۰ به صنعا رفت و از ۱۱۴۸ خطیب آن‌جا شد. [۱۸]
عبدالله محمد حبشی، مصادر الفکر العربی الاسلامی فی الیمن، ج۱، ص۳۴۵، صنعا: مرکز الدراسات الیمنیة.
[۱۹]
محمد زباره یمنی، نشر العرف لنبلاء الیمن بعد الالف الی سنة ۱۳۵۷ هجریة، ج۱، ص۲۵۳، ج ۱، (قاهره) ۱۳۵۹.
۳ - حیمی در میدان ادب و هنرحیمی در مکاتبات ادبی بسیار توانمند بود. [۲۰]
محمد زباره یمنی، نشر العرف لنبلاء الیمن بعد الالف الی سنة ۱۳۵۷ هجریة، ج۱، ص۲۵۴، ج ۱، (قاهره) ۱۳۵۹.
[۲۱]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، ص۱۴۷ـ ۱۵۰، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
[۲۲]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، ص۴۸۷ـ۴۹۰، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
در شعر صاحب نظر بود و به درخواست احمد بن احمد اَنَسی (متوفی ۱۱۱۵)، دیوان وی را تصحیح کرد. [۲۳]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۲، ص۲۲۰ـ۲۲۱، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
اما شوکانی [۲۴]
محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعد القرن السابع، ج۱، ص۱۰۴، (قاهره ۱۳۴۸)، چاپ افست بیروت.
اشعار و آثار منثور او را متوسط ارزیابی کرده است. [۲۵]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، ص۲۰۰ـ ۲۰۱، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
[۲۶]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، ص۴۸۹، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
۴ - مرگ احمد بن محمد حیمیحیمی در ۱۱۵۱ یا ۱۱۵۶ در صنعا از دنیا رفت. [۲۷]
محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعد القرن السابع، ج۱، ص۱۰۴، (قاهره ۱۳۴۸)، چاپ افست بیروت.
[۲۸]
اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، ستون ۱۷۳، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۵ـ۶.
[۲۹]
محمد زباره یمنی، نشر العرف لنبلاء الیمن بعد الالف الی سنة ۱۳۵۷ هجریة، ج۱، ص۲۵۷، ج ۱، (قاهره) ۱۳۵۹.
[۳۰]
کارل بروکلمان، تاریخ ادبیات عربی ، ج۲، ص۵۲۶، لیدن از ۱۹۴۳ تا ۱۹۴۹.( که تاریخ مرگش را ۱۱۴۳ دانسته است)
مرگش حادثه‌ای مهم در صنعا تلقی شد. [۳۱]
محمد زباره یمنی، نشر العرف لنبلاء الیمن بعد الالف الی سنة ۱۳۵۷ هجریة، ج۱، ص۲۵۷ـ۲۵۸، ج ۱، (قاهره) ۱۳۵۹.
۵ - آثار حمد بن محمد حیمیاو بیش از چهل اثر ادبی نوشت، که از ویژگی آن‌ها گستردگی مطالب، ساختار منسجم و اسلوب استوار است. [۳۲]
محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعد القرن السابع، ج۱، ص۱۰۳ـ۱۰۴، (قاهره ۱۳۴۸)، چاپ افست بیروت.
[۳۳]
احمد حسین شرف الدین، تاریخ الیمن الثقافی، ج۴، ص۲۴۳، (قاهره) ۱۳۸۷/۱۹۶۷.
برخی آثار وی عبارتند از: ۱) طیب السَّمَر فی تَراجم علماء القرن الحادی عشر، [۳۴]
اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، ستون ۱۷۳، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۵ـ۶.
در شرح حال ادبای معاصر حیمی در یمن (در شهرهای کوکبان، صنعا، شبام و سرزمین های اطراف کوکبان) و نیز ادبای معاصرش در شام، با نثر مسجّع و اشعار فراوان از ادبای قرن‌های یازدهم.
حبشی این کتاب را با عنوان طیب السّمر فی اوقات السحر در ۱۴۲۳/۲۰۰۲ در ابوظبی به چاپ رساند. این کتاب مشهورترین و به لحاظ احتوا بر میراث فرهنگ و ادب یمن، مهمترین اثر حیمی است. شیوه نگارش آن مانند شیوه عبدالملک ثعالبی در یتیمة الدهر است. [۳۵]
احمد بن محمد حیمی، عطر نسیم الصبا، مقدمه مطاع، ص ۱۸، چاپ احمد بن احمد مطاع، (صنعا) ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
[۳۶]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، مقدمه حبشی، ص۱۴، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
۲) عِطْر نسیم الصبا فی ذیل نسیم الصَّبا، که مقامه‌هایی ادبی در سی فصل شامل موضوعاتی چون نسیم، کبوتر و سیل است. اسلوب حیمی در آن همانند رساله نسیم الصبا نوشته ابن حبیب حَلَبی (متوفی ۷۷۹) است. او به خوبی نمونه‌هایی از بیان و بدیع را به نمایش گذاشته و از همین رو، مطالعه آن برای ادیبان سودمند دانسته شده است. [۳۷]
اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، ستون ۱۷۳، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۵ـ۶.
[۳۸]
محمد زباره یمنی، نشر العرف لنبلاء الیمن بعد الالف الی سنة ۱۳۵۷ هجریة، ج۱، ص۲۵۲، ج ۱، (قاهره) ۱۳۵۹.
[۳۹]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، مقدمه حبشی، ص۱۱، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
مطاع این کتاب را در ۱۳۶۱ و در ۱۴۰۶ در صنعا به چاپ رساند. ۳) شُکر مَن وَهَب فی عُراضِ اقْراطِ الذَّهَب، که آن را مانند أقراط الذهب فی المفاخرة بین الرّوضة و بئرالعرب، نوشته عبدالله بن علی وزیر (متوفی ۱۱۴۷) نگاشت. حبشی این کتاب را در ضمن مجموعه المقامات الیمنیة به چاپ رسانده است. [۴۰]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، مقدمه حبشی، ص۱۲، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
[۴۱]
عبدالله محمد حبشی، مصادر الفکر العربی الاسلامی فی الیمن، ج۱، ص۳۴۵، صنعا: مرکز الدراسات الیمنیة.
۴) تحقیق مـَن عـُرِفَ بالرحلة الی بِلاد الشَّرف، یا تحقیق من عُرِفَ لرحلة الشَرَف، کتاب ناتمامی است که نسخه خطی از آن موجود است. [۴۲]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۲، ص۱۵۲، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
[۴۳]
عبدالله محمد حبشی، مراجع تاریخ الیمن، ج۱، ص۹۵، دمشق ۱۹۷۲.
[۴۴]
اسماعیل اکوع، هجر العلم و معاقله فی الیمن، ج۲، ص۱۰۱۹، بیروت ۱۴۱۶/۱۹۹۵.
۵) سُلافة العاصِر فی شرح بدیعیة الحسین بن عبدالقادر، در شرح قصیده حسین بن عبدالقادر. حیمی در این کتاب روش خود را در نقد و بدیع بیان کرده است. [۴۵]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، مقدمه حبشی، ص۱۲، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
۶) الوَشْی المَرْقوم علی الدُّر المَنظوم، در شرح رساله الواثق بالله مطهر بن محمد (متوفی ۸۰۲) [۴۶]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، مقدمه حبشی، ص۱۱، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
حبشی؛ مصادر الفکر العربی، ص ۳۴۵).
۷) کتاب الخَیل یا نُجوم اللَّیل الطالِعة علی غُرَر الخَیل، مقامه ادبی در وصف اسب‌های امرای آن دوران، با کاربرد صنعت توریه. [۴۷]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، مقدمه حبشی، ص۱۳، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
[۴۸]
اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۲، ستون ۲۹۴، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۳ـ۴.
۸) کتاب الحَمّام یا حَدائق النَمّام فیما جاءَ فی الحَمّام، که هنوز به شکل نسخه خطی است. [۴۹]
اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۲، ستون ۲۹۱، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۳ـ۴.
[۵۰]
محمد زباره یمنی، نشر العرف لنبلاء الیمن بعد الالف الی سنة ۱۳۵۷ هجریة، ج۱، ص۲۵۲، ج ۱، (قاهره) ۱۳۵۹.
[۵۱]
عبدالله محمد حبشی، مصادر الفکر العربی الاسلامی فی الیمن، ج۱، ص۳۴۵، صنعا: مرکز الدراسات الیمنیة.
۹) مَجمَع البُحور یا دیوان الحَیمی، که مجموعه اشعار وی است. [۵۲]
اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۱، ستون ۵۰۰، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۳ـ۴.
[۵۳]
محمد زباره یمنی، نشر العرف لنبلاء الیمن بعد الالف الی سنة ۱۳۵۷ هجریة، ج۲، ص۲۵۴، ج ۱، (قاهره) ۱۳۵۹.
[۵۴]
عبدالله محمد حبشی، الادب الیمنی: عصر خروج الاتراک الاول من الیمن، ج۱، ص۳۳۰، ۱۴۰۵ـ۱۲۸۹ه/ ۱۶۳۵ـ۱۸۷۹م، (صنعا) ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
۱۰) الجَواهِر المُؤتَلفَة المُستَخْرَجَة مِن البُحور المُختلفة، که دیوان اشعار مُوَشَّح و حُمینی (شعر عامیانه)، اوست. [۵۵]
عبدالله محمد حبشی، الادب الیمنی: عصر خروج الاتراک الاول من الیمن، ج۱، ص۴۰۳، ۱۴۰۵ـ۱۲۸۹ه/ ۱۶۳۵ـ۱۸۷۹م، (صنعا) ۱۴۰۶/۱۹۸۶.
بغدادی [۵۶]
اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۱، ستون ۵۰۰، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۳ـ۴.
از این دیوان با نام دیوان حُمینی یاد کرده است.
۱۱) الأصْدافُ المَشْحونَة بِالّلالی المَکنونة، یا الاَصْداف المَشْحونة بالجَواهر المَکنونة، که شرحی است مفید و آسان بر قصیده محمد بن عبدالله، شاعر یمنی (متوفی ۱۰۱۶). [۵۷]
یوسف بن یحیی حسنی صنعانی، نَسمَة السَّحَر بذکر مَن تشیع و شَعر، ج۱، ص۲۹۱، چاپ کامل سلمان جبّوری، بیروت ۱۴۲۰/۱۹۹۹.
[۵۸]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، ص۸۳، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
[۵۹]
اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، ستون ۱۷۳، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۵ـ۶.
۱۲) الدُرُّ المَنظوم المُتَضَمِّن مَعانی العلوم، یا شرح رسالة الواثِق بالله المطهر بن محمد، شاعر یمنی (متوفی بعد ۷۶۵)، که در آن از اسلوب صَفَدی در شرح لامیة العجم پیروی کرده است. [۶۰]
محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعد القرن السابع، ج۱، ص۱۰۳، (قاهره ۱۳۴۸)، چاپ افست بیروت.
[۶۱]
محمد زباره یمنی، نشر العرف لنبلاء الیمن بعد الالف الی سنة ۱۳۵۷ هجریة، ج۱، ص۲۵۲، ج ۱، (قاهره) ۱۳۵۹.
[۶۲]
اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، ستون ۱۷۳، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۵ـ۶.( که به اشتباه آن را شرح رسالة الوثائق ذکر کرده است)
حیمی چندین اثر ادبی دیگر نیز دارد. [۶۳]
اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱، ستون ۱۷۳، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۵ـ۶.
[۶۴]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، مقدمه حبشی، ص۱۳، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
وی دو مجموعه شعر نیز گردآورده است: رَعْی الاَب فی شِعر الاَب، مشتمل بر اشعار پدرش؛ لَذَّة الوَسَن فی نَظم قاضی القُضاة الحَسَن، مشتمل بر شعرهای جدش حسن حیمی. [۶۵]
احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، ج۱، مقدمه حبشی، ص۱۲ـ۱۳، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲.
دیوان کوچکی شامل اشعاری در انواع جناس نیز به حیمی نسبت داده شده است. [۶۶]
محمد زباره یمنی، نشر العرف لنبلاء الیمن بعد الالف الی سنة ۱۳۵۷ هجریة، ج۱، ص۲۵۴، ج ۱، (قاهره) ۱۳۵۹.
گفتنی است کتاب سیرة الحبشة نوشته، حسنبن احمد حیمی است، نه احمدبن محمد حیمی. ۶ - فهرست منابع(۱) اسماعیل اکوع، هجر العلم و معاقله فی الیمن، بیروت ۱۴۱۶/۱۹۹۵. (۲) اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۳ـ۴. (۳) اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۱ـ۲، در حاجی خلیفه، ج ۵ـ۶. (۴) عبدالله محمد حبشی، الادب الیمنی: عصر خروج الاتراک الاول من الیمن، ۱۴۰۵ـ۱۲۸۹ه/ ۱۶۳۵ـ۱۸۷۹م، (صنعا) ۱۴۰۶/۱۹۸۶. (۵) عبدالله محمد حبشی، مراجع تاریخ الیمن، دمشق ۱۹۷۲. (۶) عبدالله محمد حبشی، مصادر الفکر العربی الاسلامی فی الیمن، صنعا: مرکز الدراسات الیمنیة. (۷) یوسف بن یحیی حسنی صنعانی، نَسمَة السَّحَر بذکر مَن تشیع و شَعر، چاپ کامل سلمان جبّوری، بیروت ۱۴۲۰/۱۹۹۹. (۸) احمد بن محمد حیمی، طیب السّمر فی اوقات السحر، چاپ عبدالله محمد حبشی، ابوظبی ۱۴۲۳/۲۰۰۲. (۹) احمد بن محمد حیمی، عطر نسیم الصبا، چاپ احمد بن احمد مطاع، (صنعا) ۱۴۰۶/۱۹۸۶. (۱۰) دائرة المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران ۱۳۶۷ش ـ، ذیل «احمد بن محمد حیمی کوکبانی» (از رضوان مسّاح). (۱۱) محمد زباره یمنی، نشر العرف لنبلاء الیمن بعد الالف الی سنة ۱۳۵۷ هجریة، ج۱، (قاهره) ۱۳۵۹. (۱۲) خیر الدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۸۰. (۱۳) احمد حسین شرف الدین، تاریخ الیمن الثقافی، (قاهره) ۱۳۸۷/۱۹۶۷. (۱۴) محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعد القرن السابع، (قاهره ۱۳۴۸)، چاپ افست بیروت. (۱۵) حسین عمری، مصادر التراث الیمنی فی المتحف البریطانی، دمشق ۱۴۰۰/۱۹۸۰. (۱۶) کارل بروکلمان، تاریخ ادبیات عربی، لیدن از ۱۹۴۳ تا ۱۹۴۹. ۷ - پانویس
۸ - منابعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد بن محمد حیمی»، شماره۶۷۰۳. |